Sálfræðingarnir

Er hægt að læra sjálfsstjórn?

Er hægt að læra sjálfsstjórn?

Hugræn atferlismeðferð (HAM) sem meðferð við skorti á sjálfsstjórn

Sjálfstjórn er persónueiginleiki sem venjulega er talinn eftirsóknaverður. Sá sem býr yfir góðri sjálfstjórn getur staldrað við og hamlað viðbrögðum – sem leiðir til betri niðurstöðu. Einstaklingur með góða sjálfstjórn hefur góða nærveru, bregst á viðeigandi hátt við vanda og óþægindum og hefur góða tilfinningastjórn.
Skortur á sjálfstjórn getur skert lífsgæði einstaklingsins og haft áhrif á sjálfsmyndina til hins verra. Skortur á sjálfstjórn getur valdið sambandsvanda, vanda í samskiptum við fjölskyldumeðlimi og vinnufélaga. Skortur á sjálfstjórn getur líka haft slæm áhrif á heilsuna, s.s. blóðþrýsing, svefn, meltingu og hjartastarfsemi.

Góðu fréttirnar eru að allir geta lært sjálfstjórn; líka fólk sem telur það ekki eiga við um sig, svo sem einstaklingar með ADHD eða persónuleikaraskanir. Rannsóknir hafa sýnt gagnsemi hugrænnar atferlismeðferðar við þessum vanda. 

Í meðferðinni:

  • færðu fræðslu um áhrif heilastarfsemi á sjálfstjórn (að hamla viðbragði)
  • lærir þú hvernig takast má við óþægindi/óþægilegar uppákomur (lausnamiðuð nálgun)
  • lærir þú ábyrgð; hver er þín ábyrgð, hver er ábyrgð annarra, hvenær má deila ábyrgð
  • lærir þú að forðast neikvæðni og neikvæðar kringumstæður (t.d. með slökun og endurmati)
  • lærir þú nýja aðferð við að takast á við erfiðar aðstæður (t.d. hugsanir og ákvarðanataka)
  • lærir þú að þekkja vísbendingar um það sem kemur þér úr jafnvægi (red flags)

Sjálfstjórn er ekki bara fyrir suma – sjálfstjórn er eitthvað sem allir geta tileinkað sér.

Fleiri pistlar

Áfallastreita

Áfallastreita

Talað er um áfallastreitu þegar manneskja hefur orðið fyrir skelfilegri lífsreynslu, svo sem orðið vitni að vofeiflegum atburði, lent í líkamsárás eða nauðgun, valdið slysi og fleira.

Viðkomandi getur þá fyllst hjálparleysi, ótta eða hryllingstilfinningu.

Svefn

Svefnvandi

Svefnleysi (e. insomnia) er ein röskun í flokki svefnraskana.

Svefnleysi einkennist af erfiðleikum við að sofna, halda sér sofandi og/eða að vakna mjög snemma á morgnana og geta ekki sofnað aftur. Einstaklingar með svefnleysi eru oft þreyttir og orkulausir á daginn, einnig fylgir oft erfiðleikar með einbeitingu og athygli, jafnvel í svo miklu mæli að það fer að hafa áhrif á vinnu og önnur svið lífsins.

Scroll to Top